Các loại rau mát gan giải độc không hề khó tìm như bạn vẫn nghĩ. Dạo một vòng quanh căn bếp nhà, có thể bạn sẽ phát hiện ra ngay một vài vị thuốc tốt cho lá gan mà mình không ngờ đến. Hãy cùng Dược liệu Phương Thảo hiểu hơn về các loại rau ăn mát gan, giúp cơ thể giải độc tố thường xuyên có mặt trong bữa cơm nhưng chưa được bạn khám phá nhé!
1. Rau ngót nhiều dưỡng chất làm mát gan
Một trong các loại rau mát gan giải độc an toàn không thể thiếu rau ngót.
Rau ngót có rất nhiều tên gọi trong dân gian như bù ngót, bồ ngót và trong Đông y, chúng cũng có tên riêng là hắc diệu thần. Loại rau này cực kỳ dễ sinh trưởng, phát triển nhanh và rất quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình. Lá cây là bộ phận được sử dụng chủ yếu trong nấu ăn còn với y học, người ta dùng thêm cả rễ cây rau ngót.
Trong sách về “Những cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam” của tác giả Đỗ Huy Bích có chia sẻ về tính vị có trong thảo dược này. Theo đó, lá và rễ cây dùng làm thuốc đều có vị ngọt, tính mát, nhưng ở rễ sẽ hơi đắng nhẹ. Thường được sử dụng để hoạt huyết, giải độc, lợi tiểu và lương huyết.
Lương y Nguyễn Công Đức (Nguyên giảng viên Trường ĐHYD TPHCM) cũng cho hay trong rau ngót cực nhiều vi lượng và vitamin. Trong 100g rau ngót có chứa hàng loạt chất giá trị như Canxi, Kali, Sắc, Natri, Kẽm, Đồng,… Đặc biệt là hàm lượng vitamin C cực dồi dào, gấp đến 4 lần quả cam. Ngoài ra còn có thêm vitamin A, Protein, B1, B6,…
Ngoài những công dụng dành cho phụ nữ sau sinh, giảm tình trạng táo bón, trẻ em bị tưa lưỡi, tè dầm,.. khi nói về rau ngót với vai trò là một trong các loại rau mát gan giải độc, lương y cũng cho biết thêm về tác dụng trị nhiệt miệng. Theo ông, nhai vài lá rau ngót tươi khi đang nhiệt miệng, tuần đầu nhiệt sẽ giảm nhanh, sang tuần thứ 2 sẽ khỏi hoàn toàn.
Ngoài ra, rau ngót cũng có khả năng giải độc rượu, người mắc men gan cao do rượu có thể tham khảo sử dụng loại rau này. Đây được xem là loại rau cực kỳ tốt cho gan thận.
2. Rau mồng tơi thuộc nhóm các loại rau mát gan giải độc tốt
Rau mồng tơi quá quen thuộc với người dân Việt Nam. Cây mọc hoang và cũng được trồng ở nhiều nơi trên cả nước. Ngoài việc chế biến thành món ăn ngon, loài cây leo thân quấn này còn có tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.
Công dụng “thần kỳ” của loại rau mồng tơi, ngay từ rất sớm đã được Đào Hoằng Cảnh ghi chép lại trong “Danh y biệt lục” với khả năng giải nhiệt và thông lợi đường tiêu hóa.
Trong sách “Cây rau làm thuốc” của tác giả Võ Văn Chi lại miêu tả rõ hơn về tính vị của loại rau này. Cụ thể thảo dược có vị chua, thuộc tính hàn với tác dụng hoạt trường, thông đại tiểu tiện và giúp phụ nữ dễ sinh nở.
Nói sâu hơn về thành phần dược tính chứa trong rau mồng tơi, (Đỗ Huy Bích (2006), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 2, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ Thuật, Hà Nội.) cũng chỉ ra vị thuốc có một lượng lớn pro – vitamin A, thêm A3, B3 cùng vô vàng các chất vô cơ như Canxi, Sắt, Kẽm, Kali,… và ông cũng góp phần khẳng định thêm khả năng thanh nhiệt, giải độc, hỏa tràng, lương huyết, giảm tình trạng nổi ban, mụn nhọt mà nhiều tác giả khác đã đề cập trước đó. Vậy nên có thể hoàn toàn xếp rau mồng tơi vào nhóm các loại rau mát gan giải độc.
Rau mồng tơi cũng là thảo dược lành tính, được ứng dụng nhiều, bên cạnh làm mát gan, thải độc, chất xơ hòa tan trong vị thuốc còn tác động tốt đến bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, làm giảm mỡ máu, chất kháng sinh thực vật từ rau còn giúp mau lành vết thương, vết bỏng,… (Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm đến từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia).
Chương trình Ngon và Lành
3. Rau má có phải là một trong các loại rau mát gan giải độc an toàn?
Rau má có thể được tìm thấy dễ dàng ở các bãi cỏ, ven suối, bờ ruộng,… trên lãnh thổ nước ta. Rau má góp mặt trong mâm cơm người Việt trong các món canh, luộc, nộm, muối dưa,… Còn theo Đông y, loại rau này có vị ngọt, tính mát và có thể chống độc, chống nhiễm trùng, thanh nhiệt, lợi tiểu.
Có thể xem rau má là một trong các loại rau mát gan giải độc hàng đầu được người dân cực kỳ ưa chuộng. Rau má xay nhuyễn, vắt lấy nước rồi pha cùng nước dừa tươi là một thức uống giải khát phổ biến lại cực kì bổ dưỡng, giúp giải nhiệt, giảm nóng trong người hiệu quả.
Trong “Cây rau làm thuốc”, tác giả cho biết thành phần cây rau má gồm rất nhiều dưỡng chất quý như protein, glucid, cenllulose, muối khoáng và các vitamin. Cũng theo tác giả, nằm trong các loại rau mát gan giải độc, rau má được ứng dụng trong điều trị chứng nóng nảy bức rức trong người, hạ nhiệt cho trẻ nóng sốt, người nổi mụn nhọt, ngứa lở, giảm sưng viêm, giải chứng tiểu buốt, tiểu gắt và giải được độc tố khi ăn nhầm lá ngón, nấm độc hay thạch tín hoặc say sắn.
Ngoài đóng vai trò như các loại rau mát gan giải độc ra thảo dược cũng cầm được máu, trị ho, bệnh hay gặp ở phụ nữ, lợi sữa,…
4. Rau dền có nằm trong các loại rau mát gan giải độc ưa chuộng?
Rau dền có đến mấy loại khác nhau bao gồm rau dền canh, rau dền cơm, rau dền gai,… dù vậy, chúng đều thuộc loại thực vật lành tính, có thể dùng làm thực phẩm cũng như đem đến các giá trị sức khỏe bởi trong thảo dược chứa rất nhiều loại vitamin, khoáng chất cần thiết.
Các loại rau dền nhìn chung đều có vị ngọt, tính hàn và đặc biệt đều thuộc các loại rau mát gan, giải độc tốt. Điều này có thể được lý giải trong sách của tác giả Võ Văn Chi (1998), (Trong “Cây rau làm thuốc”, Nhà xuất bản Tổng hợp Đồng Tháp, Bến Tre.), tác giả cho biết cây rau dền canh có thể trị được nọc độc từ ong, rắn, giảm tình trạng dị ứng nổi mẩn, thông đại tiểu tiện còn hạt của loại cây này thì lại rất mát gan, trừ phong nhiệt và chữa bệnh ở mắt rất hữu hiệu.
Cùng nhận định về khả năng giải độc, mát gan, BSCKII. Huỳnh Tấn Vũ (Đại học Y Dược TPHCM) cũng xác định công dụng này trong rau dền gai: “Rau dền gai có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp nên được đông y sử dụng để điều trị cho người bị nóng trong, dị ứng, táo bón hay các bệnh lý về phụ sản,…”
Chương trình Sống khỏe mỗi ngày
Vậy cho nên, với tác dụng hạ nhiệt, mát gan, thải độc, loại rau dền nào cũng đều đem đến hiệu quả như nhau, chỉ là trong một vài bệnh lý khác, từng giống cây sẽ có dược chất riêng nổi trội hơn. Bạn có thể cân nhắc thêm yếu tố này để lựa chọn loại rau dền phù hợp để xếp vào nhóm các loại rau mát gan giải độc.
5. Rau diếp cá đứng đầu các loại rau mát gan giải độc đơn giản, dễ tìm
Rau diếp cá dễ sinh trưởng hoang dã ở khu vực ẩm ướt quanh bờ ruộng, sông suối,… hoặc được trồng trong vườn nhà như một loại rau ăn sống.
Rau diếp cá cũng nằm trong các loại rau mát gan giải độc bởi khả năng chống độc, tan sưng và lợi tiểu được ghi rõ trong sách “Cây rau làm thuốc” của Võ Văn Chi.
Trong “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, tác giả cũng chỉ ra công dụng làm mát gan, thông đường tiểu của loại thực vật này đến từ thành phần Quexitrin cùng nhiều chất vô cơ có sẵn trong thảo dược. Đặc điểm về tính vị cay nhẹ, hơi lạnh của thảo dược cũng là nguyên nhân khiến Đông y lý giải nó có tác dụng tán nhiệt, tiêu ung thũng, có lợi trong việc chữa vết lở loét, mụn nhọt.
Trong các loại rau mát gan giải độc, rau diếp cá có thể dùng độc vị hoặc kết hợp một vài loại thảo dược theo chỉ dẫn của thầy thuốc để làm tăng hiệu quả sử dụng.
Ngoài việc góp mặt trong các loại rau mát gan giải độc, rau diếp cá còn có thể dùng làm thuốc hỗ trợ điều trị trĩ, viêm tai, viêm phổi, tắt ti, kinh nguyệt không đều, sốt rét,…
6. Rau mã đề giải độc, giải quyết tình trạng nóng gan
Rau mã đề rất thông dụng tại Việt Nam. Rau mọc dại khá nhiều nơi, không tốn nhiều công sức vun trồng chăm sóc vẫn có thể thu hái được loại rau ăn rất ngon mà làm thuốc cũng rất tốt.
Chia sẻ về công dụng của cây mã đề đối với sức khỏe, BSCKI. Nguyễn Thị Hải Yến (Phó Trưởng Khoa Nội nhi ngũ quan – Bệnh viện YHCT tỉnh Điện Biên) cho biết thêm: “Mã đề có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng chính là lợi tiểu, thanh nhiệt, thanh can, hoạt thai. Chữa trị chủ yếu các căn bệnh liên quan đến viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu, đái buốt, đái dắt,… và còn có thể dùng để giải độc, làm mát gan, chữa nóng trong người, mụn nhọt”.
Từ thông tin trên, có thể thấy rau mã đề hoàn toàn có thể được xếp vào nhóm các loại rau mát gan giải độc an toàn được bác sĩ nhận định. Tuy nhiên, vì thảo dược có tính lợi tiểu cao hơn nhiều so với các loại rau ăn mát gan khác nên không thích hợp để dùng quá thường xuyên, dùng liên tục với liều lượng cao. Phụ nữ có thai hay người suy thận tuyệt đối không dùng vị thuốc này.
Các loại rau mát gan giải độc xuất hiện quanh ta rất nhiều. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn nhận diện đặc điểm của từng loại rau dễ dàng hơn từ đó dùng đúng giá trị của nó.
Xem thêm: Giải độc gan với cây thuốc nam
Để biết thêm nhiều thông tin hay hoặc cần giải đáp về bệnh, hãy trao đổi thêm với chúng tôi: Chúng tôi là Dược liệu Phương Thảo thuộc công ty TNHH DƯỢC LIỆU PHƯƠNG THẢO
- Địa chỉ: Số 354/89 Phan Văn Trị, Phường 11, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Hotline: 0908 977 961 (Ms. Phương Thảo)
- Website: duoclieuphuongthao.com
- Email: lienhe.duoclieuphuongthao@gmail.com
