Cây Tam Thất Bắc từ lâu đã được biết đến như một cây thuốc quý mang lại nhiều công dụng vàng được sánh ngang với nhà nhân sâm. Mời bạn cùng Dược Liệu Phương Thảo đi sâu vào tìm hiểu xem thảo dược Tam Thất Bắc có gì đặc biệt nhé.
Đôi nét về cây Tam Thất Bắc
Cây Tam Thất Bắc hay còn gọi là kim bất hoán, mang ý nghĩa rằng dù có vàng cũng không thể sánh bằng, ý chỉ những tác dụng tuyệt vời mà Tam Thất Bắc mang lại còn quý hơn cả vàng.
Cây Tam Thất Bắc là loài cây thân thảo thuộc họ Ngũ gia bì và được ghi nhận trong sách “Những cây thuốc quý Việt Nam”. Theo dân gian, sở dĩ cây có tên gọi tam thất là bởi từ lúc gieo hạt cây phải cần 3 năm mới ra hoa và phải mất thêm 4 năm nữa mới thu hoạch được củ.
Củ Tam Thất Bắc cũng được cho là bộ phận chứa nhiều dược chất có lợi nhất. Củ có màu đen xám, hình con quay, vỏ sần sùi nhiều mấu, xung quanh có nhiều vết sọc nhăn và đặc biệt là khá cứng. Bên trong ruột củ đặc, màu vàng xám, có mùi thơm nhẹ và vị hơi ngọt đắng.
Cây Tam Thất Bắc mang lại công dụng gì?
Không phải ngẫu nhiên mà cây Tam Thất Bắc lại được đề cao là thần dược “kim bất hoán”. Từ xưa, khi khoa học còn chưa phát triển và nghiên cứu chứng minh được công dụng của Tam Thất Bắc, người dân đã biết cách dùng Tam Thất Bắc để bào chế thuốc chữa bệnh cũng như bồi bổ sức khỏe.
Cho đến ngày nay, nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã nghiên cứu và chứng minh trong cây Tam Thất Bắc thực sự chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Điển hình nhất là 2 thành phần Saponin và Flavonoid. Trong đó:
- Saponin: Dưỡng chất quan trọng hỗ trợ giảm đau, tiêu sưng. Hơn nữa, Saponin còn giúp sản xuất ra Ginsenosides – Một loại hợp chất có khả năng tác động đến hệ thần kinh, hệ nội tiết và hệ miễn dịch.
- Flavonoid: Là thành phần chính giúp tăng cường sức đề kháng, giảm đau, giảm sưng viêm, làm chậm quá trình lão hóa các tế bào…
- Một số thành phần có lợi khác: Sắt, Canxi, Sterol, Acid Amin…
Nhờ đó, Cây Tam Thất Bắc đã chứng minh được cây thuốc thật sự có khả năng tác động tốt đến sức khỏe con người. Một số công dụng vàng phải kể đến như:
- Tiêu ứ huyết, tiêu sưng, cầm máu.
Các khoáng chất có lợi chứa trong cây Tam Thất Bắc như Canxi, Sắt hỗ trợ tan huyết ứ đọng, tăng cường bổ máu. Giúp các phụ nữ sau sinh thay máu, tái tạo máu mới để có một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy sức sống.
- Phòng ngừa và điều trị ung thư.
Hoạt chất Saponin và Flavonoid có trong cây Tam Thất Bắc giúp thúc đẩy tăng khả năng vận hành của cơ thể, đẩy lùi quá trình oxy hóa và đóng vai trò chính giảm thiểu sự lão hóa.
- Tác dụng ổn định đường huyết và điều hòa kinh nguyệt.
Theo nhiều nghiên cứu, trong củ Tam Thất Bắc có chứa hoạt chất Saponin Rg1 đóng vai trò quan trọng giúp hạ đường huyết trong máu vô cùng hữu hiệu. Ngoài ra còn mang công dụng tăng cường hormon buồng trứng, giúp chị em phụ nữ điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
- Tăng cường sức khỏe hệ tim mạch
Một chất đáng chú ý là Noto Ginsenoside được sản sinh ra từ Saponin, đây cũng là dược một quý với công dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch, ức chế sự thẩm thấu của các mao mạch, đồng thời hạn chế tối đa mức độ tổn thương vỏ não do thiếu máu gây ra.
Ngoài ra, cây Tam Thất Bắc còn có mang lại các công dụng khác như chống lão hóa, bổ máu, nhờ vào các hợp chất có nhân Sterol, acid amin, các nguyên tố vi lượng và đặc biệt là hợp chất saponin quý (Arasaponin A, Arasaponin B) giúp bồi bổ cơ thể, bổ máu…
Hơn nữa, cây Tam Thất Bắc còn giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục lại sức khỏe cho bệnh nhân suy nhược, người mới trải qua bệnh nặng. Nhất là đối với phụ nữ khi sinh đẻ bị yếu. Tam Thất Bắc còn làm tăng nội tiết sinh dục trị vô sinh.
Những bài thuốc từ Cây Tam Thất Bắc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý
Trong Y học cổ truyền, Cây Tam Thất Bắc không chỉ xuất hiện ở nhiều bài thuốc dân gian mà bản thân thảo dược cũng là một bài thuốc độc vị mà không cần phải kết hợp với bất kỳ cây thuốc Nam nào khác.
Tam Thất Bắc có thể dùng trực tiếp, dùng sống hoặc dùng chín đều phát huy tác dụng cao.
- Dùng trực tiếp: Rễ cây Tam Thất Bắc mang rửa sạch, giã nát và đắp lên vị trí bị viêm nhiễm, sưng tấy, tổn thương.
- Dùng sống: Củ Tam Thất Bắc có thể dùng để ăn sống, thái lát ngâm rượu hoặc phơi khô rồi nghiền thành bột, bột tam thất có thể dùng với mật ong hoặc pha nước uống.
- Dùng chín: Bạn có thể dùng tam thất đem sao khô hoặc sao với dầu thực vật. Ngoài ra, có thể hầm cùng các món ăn để mang lại công dụng cao.
Dưới đây là một số bài thuốc độc vị được dân gian lưu truyền:
- Chữa thấp tim, suy tim: Mỗi ngày dùng 3gr bột tam thất chiêu với nước ấm, chia 3 lần (cách nhau 6 – 8 giờ). Duy trì sử dụng bài thuốc trong 30 ngày sẽ làm chậm quá trình phát triển của bệnh.
- Phòng và điều trị đau thắt ngực: Mỗi ngày dùng 3 – 6gr bột tam thất (1 lần), chiêu với nước ấm.Thời điểm uống tốt nhất là vào buổi sáng trước khi ăn.
- Chữa máu ra nhiều sau sinh: Mỗi ngày dùng 8gr Tam Thất Bắc tán thành bột mịn khuấy đều với nước gạo nếp. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần sẽ thấy kết quả tích cực.
- Chữa các vết bầm tím do ứ huyết: Mỗi ngày dùng 2 – 3gr bột Tam Thất Bắc chiêu với nước ấm. Ngày uống 3 lần cách nhau 6 – 8 tiếng.
Ngoài ra bạn còn có thể tham khảo cách dùng Tam Thất Bắc ngâm rượu và Tam Thất Bắc ngâm mật ong cũng mang lại nhiều công dụng hữu hiệu cho sức khỏe.
Những lưu ý khi sử dụng cây Tam Thất Bắc
Tuy cây Tam Thất Bắc là thảo dược quý và được đánh giá cao nhưng bạn vẫn nên lưu ý những điều sau để tránh những tác hại không mong muốn xảy ra, cụ thể:
- Sử dụng đúng liều lượng, không lạm dụng quá mức sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- Trong quá trình sử dụng, nên kiêng các thực phẩm cay nóng, các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá…
- Lưu ý chọn mua cây Tam Thất Bắc an toàn ở các cơ sở uy tín, đảm bảo dược chất trong cây thuốc còn nguyên vẹn giá trị.
- Nếu đang dùng song song với thuốc Tây, nên dùng cách nhau tối thiểu 1 – 2 tiếng.
- Những đối tượng không nên dùng cây Tam Thất Bắc: Phụ nữ có thai, những người huyết hư ói máu, chảy máu cam.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh các ảnh hưởng xấu đến cơ thể.
Trên đây là những chia sẻ về công dụng vàng cũng như các bài thuốc hay của cây Tam Thất Bắc. Hy vọng bài viết chứa những thông tin hay và bổ ích về kiến thức cây thuốc hỗ trợ giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Để biết thêm nhiều cách dùng hữu hiệu khác của Tam Thất Bắc, hãy theo dõi trang Dược Liệu Phương Thảo hoặc liên hệ trực tiếp tư vấn để sớm cập nhật những kiến thức bệnh mới nhất nhé.
