Từ xưa, nấm lim xanh đã được xem như một lễ vật quý để dâng vua. Do việc khai thác khó khăn nên đến tận bây giờ, loại thuốc này vẫn rất khan hiếm và đắt đỏ. Vì vậy, để tránh dùng sai thuốc, lãng phí tiền của, hãy cùng nhau hiểu rõ nấm linh xanh chữa được bệnh gì, cách sử dụng nấm lim xanh ra sao và giá thành thế nào bạn nhé!
1. Bạn biết gì về nấm lim xanh?
1.1. Nấm lim xanh có đa dạng tên gọi
Bên cạnh tên gọi khoa học là Ganoderma Lucidum, những cái tên như thanh chi, tiên thảo,… cũng dùng để chỉ nấm lim xanh.
1.2. Nấm lim xanh mọc ở đâu phổ biến nhất?
Ở Việt Nam, nấm thường mọc trong những cánh rừng nguyên sinh tại Thanh Hóa, Lâm Đồng,… nhưng Quảng Nam vẫn là khu vực có nấm phân bổ nhiều nhất. Đó là nguyên nhân mà nấm lim xanh Quảng Nam trở nên nổi bật.
1.3. Có mấy loại nấm lim xanh?
1.3.1. Phân loại theo đặc điểm sinh trưởng tự nhiên
- Nấm sinh trưởng từ thân của cây lim chết mục
- Nấm sinh trưởng từ rễ cây lim xanh đã mục rỗng
1.3.2. Phân loại theo chất lượng
- Nấm lim xanh tự nhiên loại I: Nấm mọc trực tiếp trên thân gỗ lim đã chết. Thường chỉ có ở vùng rừng nguyên sinh Tiên Phước tỉnh Quảng Nam.
- Nấm lim xanh tự nhiên loại II: Nấm chủ yếu đến rừng tự nhiên ở Lào hay còn gọi là nấm lim xanh Lào hoặc là loại nấm mọc ở phần rễ, trên lớp đất mùn ở cây lim trong rừng Tiên Phước.
1.3.3. Phân loại theo mục đích sử dụng
- Nấm nguyên tai còn gốc nấm: Thích hợp để ngâm rượu hay để nhận biết nấm thật giả dễ dàng hơn.
- Nấm đã được thái lát: Thích hợp sắc thuốc uống, pha trà dùng ngay mà không cần sơ chế thêm.
1.3.4. Phân loại theo tính chất
- Dạng nấm lim xanh khô: Đã xong công đoạn phơi, sấy, nấm khô hoàn toàn, bảo quản hơn nửa năm.
- Dạng nấm linh còn tươi: Nấm vẫn ngậm nước bên trong, chưa được sơ chế nên giữ không được lâu.
2. Cách nhận biết nấm lim xanh rừng thật và giả
2.1. Đặc điểm nổi bật của nấm lim xanh rừng tự nhiên thật
- Chỉ ở cây gỗ lim chết mục, mới có nấm lim xanh rừng. Chúng sẽ mọc ở phần rễ hay thân cây.
- Nấm có màu sắc chủ yếu là đen trộn nâu hay nâu có pha vàng.
- Bề ngoài nhiều rỗ, mặt nấm khá sần sùi, cuống cong vẹo. Mũ nấm dạng quạt xòe, dày cứng, không dễ gãy. Chân lại ngắn, sát vào mũ, hay dính mùn hoặc gỗ mục.
- Khi ngửi gần, nấm có mùi thoang thoảng khá giống mùi thơm từ cá khô, nấm lim xanh tỏa hương dược liệu rất đặc trưng nếu phơi khô. Thử vị thấy rất đắng.
- Nước thuốc để bên ngoài lâu cũng không dễ hỏng.
2.2. Nấm linh xanh giả
2.2.1. Nấm lim xanh Trung Quốc
- Bề ngoài bóng nhẵn, mũ không dày mà rất mỏng so với nấm thật, sờ thấy xốp mềm.
- Chân nấm thuông, dài từ 4 – 6 cm, dính một lớp bùn.
- Màu nấm như đánh một lớp mạc ni.
- Nước thuốc không thấy màu đỏ nhợt đặc trưng, không đắng, không có mùi như cá khô mà hắc khó chịu.
2.2.2. Nấm lim xanh cổ cò
- Mũ nấm có kích cỡ chỉ bằng cúc áo, lớn nhất cũng chỉ khoảng đồng xu.
- Nấm này có chân rất dài. Màu sắc thường là nậu sẫm hay đen.
- Cuống nấm chiếm đến 80% trọng lượng
- Dưỡng chất từ nấm rất thấp.
2.2.3. Nấm trúc rừng
- Nấm mọc dại trong rừng, mùa mưa sẽ thấy nấm xuất hiện nhiều.
- Nấm có tai mỏng, nhỏ và không đem đến giá trị sức khỏe.
2.2.4. Nấm lim xanh trồng tại vườn
- Được trồng trên cây gỗ mục hoặc các bịch chứa mùn gỗ.
- Dáng nấm đồng đều, suông thon, nhìn đẹp mắt.
- Tai nấm nhẵn bóng, không bị sâu đục khoét.
- Màu sáng bóng, bắt mắt.
- Nước thuốc lại ít vị đắng hơn, mùi cũng không đặc trưng.
- Dưỡng chất kém xa nấm rừng thật.
3. Bộ phận dùng được, thu hái, cách sơ chế và bảo quản nấm
3.1. Bộ phận dùng làm thuốc
Nấm được loại bỏ phần gốc dính mùn gỗ lim. Phần còn lại đều có dưỡng chất quý giá.
3.2. Mùa thu hái nấm lý tưởng
Từ tháng 3 – 7, nấm lim sinh trưởng nhiều hơn. Tuy nhiên, nấm thu hái được phải là loại nấm già, đã đủ tuổi trưởng thành mới tụ hội được toàn bộ tinh túy của đất trời.
Thu hái nấm là quá trình gian nan, đối mặt với nhiều hiểm nguy. Một chuyến đi thường kéo dài nhiều ngày và đòi hỏi người thợ phải có nhiều kinh nghiệm đi rừng cũng như hiểu biết nhiều về loại nấm này.
3.3. Phải sơ chế nấm lim xanh như thế nào mới đúng?
Nấm tươi sau khi thu hái sẽ được rửa sạch để loại bỏ đất cát. Tiếp đến gốc nấm dính bùn cũng được cắt đi rồi ngâm cùng với nước muối trong 10 phút để loại bỏ độc tố.
Nấm sau khi ngâm được thái lát rồi đem sấy, phơi dưới nắng to để khô tự nhiên và tỏa ra mùi thơm nhẹ.
Để dược chất cô đặc hơn, nấm có thể được đem sao vàng hạ thổ rồi mới sử dụng.
3.4. Cần bảo quản nấm ra sao để tránh mối mọt?
Cho nấm vào túi kín bảo quản nơi thoáng mát, khô ráo. Tránh chỗ ẩm, thấp dễ làm nấm bị mốc, mọt. Mỗi lần sử dụng nên để ý tình trạng nấm để kịp thời xử lý nếu nấm bị hư hại.
4. Thành phần nấm lim xanh có gì giá trị?
Nấm lim xanh trong Đông y được đánh giá là có tính bình, nước thuốc có vị đắng, thường được dùng để giải độc gan, làm đẹp da, thanh lọc cơ thể,… Còn theo Tây y, trong thành phần của vị thuốc nam này chứa đựng vô vàng dược chất quý.
Nổi bật nhất phải kể đến 5 hoạt chất ưu việt gồm Axit Ganoderic, Triterpenes, Polysaccharides, Beta Glucan và Peptidoglycans. Hiểm có ở loài thực vật nào mà các hoạt chất quan trọng này lại cùng xuất hiện. Chúng có ý nghĩa rất đặc biệt đối với các tế bào trong cơ thể khi thúc đẩy sự trẻ hóa tế bào, tăng “sức chiến đấu” cho tế bào miễn dịch, cản trở sự tấn công của tế bào gốc nguy hại và giảm sự lan nhanh của tế bào ung thư,…
Bên cạnh những hoạt chất chính, vị thuốc này có có thêm rất nhiều dưỡng chất khác như Protein, Canxi, Chất béo, Chất xơ,… cùng hàng loạt các vitamin.
Việc phát hiện các thành phần tuyệt diệu trong nấm đã góp phần thúc đẩy giá trị nấm lim xanh lên một tầm cao mới, trở thành vị thuốc nam quý và được “săn lùng” mạnh mẽ trên thị trường.
5. Nấm lim xanh có tác dụng gì đối với sức khỏe cũng như trong điều trị bệnh?
5.1. Thật giả chuyện nấm lim xanh chữa ung thư?
Germanium cùng Polysaccharides hay Triterpenes,… đã được phát hiện trong nấm. Các chất này ức chế các gốc tự do, ngăn tế bào ung thư hình thành và giảm sự phát triển của khối u. Tuy không thể khẳng định có thể dùng vị thuốc này trị ung thư triệt để nhưng với ung thư dạng u bướu, có thể cân nhắc dùng nấm để tăng hiệu quả điều trị.
5.2. Có đúng là nấm lim xanh trị tiểu đường?
Nấm chứa hai hoạt chất gồm Polysaccharides và Beta Glucan giúp tuyến tụy tăng cường sản xuất insulin, giảm mức đường trong máu, đồng thời làm tăng sức đề kháng để ngăn nguy cơ biến chứng do đái tháo đường.
5.3. Nấm lim xanh giải độc gan, trị bệnh về gan
Nấm có Germanium và Selen cùng Adenosine dồi dào sẽ thúc đẩy gan loại bỏ các chất độc như thủy ngân, chì. Còn Polysaccharides giúp gan giải phóng cholesterol, lại thêm Peptidoglycan bảo vệ gan. Vậy nên việc điều trị xơ gan, viêm gan hay gan nhiễm mỡ có nấm lim hỗ trợ sẽ rất khả thi.
5.4. Hỗ trợ điều trị tim mạch và tuần hoàn máu
Acid ganodermic và Steroid từ nấm hỗ trợ ổn định lực bơm máu ở tim, điều hòa dòng chảy của máu lên thành mạch. Nhờ đó, huyết áp duy trì trạng thái tốt, tránh biến chứng như xơ vữa động mạch, tai biến,…
5.5. Công dụng nấm lim xanh rừng trong điều trị xương khớp, gout
Lượng Acid uric tồn đọng dễ làm xương khớp bị tổn thương. Sự có mặt của Selenium trong nấm có thể loại trừ Acid uric dư thừa, biến chứng của gout được ngăn ngừa.
5.6. Có công hiệu trong điều trị dạ dày
Khoáng chất, vitamin từ nấm giúp trung hòa axit trong thành dạ dày, giảm viêm loét, thương tổn. Một phần dược tính lại tiết chất nhầy giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày cũng như kiềm hãm vi khuẩn HP phát triển.
5.7. Hỗ trợ giảm cân, giảm rụng tóc
Adenosine trong nấm đủ để phá vỡ mảng chất béo bám ở động mạch và giảm bớt lượng cholesterol giúp đào thải mỡ thừa.
Nấu nước từ nấm lim rừng để uống hoặc gội đầu để vitamin và khoáng chất có trong nấm nuôi dưỡng tóc chắc khỏe, giảm gãy rụng.
Ngoài ra, dược liệu còn giúp giảm cảm giác biếng ăn, khó ngủ và có ý nghĩa trong việc làm đẹp, nâng cao tuổi thọ
6. Cách sử dụng nấm lim xanh khô
6.1. Nấu nước uống
- Khắc phục tình trạng đau nhức xương khớp và tăng cường máu huyết: 50g nấm lim xanh khô/ngày
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường và gout: 100g nấm lim xanh khô/ngày
6.2. Dùng nấm lim xanh ngâm rượu
Bạn có thể thực hiện ngâm rượu nấm lim xanh theo hướng dẫn sau:
- 100g nấm lim xanh nguyên tai hoặc thái lát
- 1l rượu trắng 35 -38 độ cồn
Xếp thảo dược vào bình thủy tinh rồi đổ rượu vào từ từ, đậy nắp kín và để bình rượu ở nơi sạch sẽ, thoáng khí. Thời gian ngâm rượu nấm từ 1 – 2 tuần, nếu muốn giảm nồng độ cồn và vị rượu đậm đà hơn, bạn có thể ủ rượu khoảng 3 tháng.
Mỗi ngày chỉ nên dùng từ 1 – 2 chén rượu nhỏ vào sáng và chiều. Rượu từ nấm lim sẽ giúp tăng cường sinh lực, điều trị bệnh kín ở nam giới.
Lưu ý: Bạn nên chọn bình chuyên dụng khi ngâm rượu thuốc để màu sắc, hương vị được chuẩn hơn.
6.3. Dùng nấm lim xanh ngâm mật ong
20g nấm khô dạng bột (Bạn có thể lấy tầm 200 – 300g nấm để nghiền thành bột mịn rồi cho vào hũ thủy tinh có nắp để bảo quản dùng dần)
20g mật ong rừng nguyên chất.
Trộn hỗn hợp vào ly hoặc chén thủy tinh. Khi bột nấm đã ngấm đều mật là có thể ăn. Lưu ý bạn cần dùng hết trong ngày không để qua đêm.
6.4. Pha trà
Nghiền nấm khô thành bột, đổ bột nấm vào từng túi lọc rỗng rồi cất trong hũ kín để bảo quản. Mỗi ngày pha một túi bột nấm cùng nước sôi để dùng để . Bã trà đắp mặt nạ cùng với mật ong, sữa chua,… rất tốt.
7. Bài thuốc từ nấm lim xanh
7.1. Bài thuốc 3 vị hỗ trợ chữa xơ gan
- Nấm lim xanh khô: 50g
- Cây an xoa: 50g
- Xáo tam phân: 50g
7.2. Bài thuốc 4 vị trong hỗ trợ điều trị u gan
- Nấm lim xanh khô: 50g
- Xáo tam phân: 50g
- Cây an xoa: 50g
- Tam thất bắc: 25g
7.3. Cách sắc thuốc hiệu quả
Nên sắc thuốc 2 lần để đảm bảo dược chất từ thuốc được tinh chiếc hết:
- Lần 1: Cho hỗn hợp thuốc vào ấm cùng 2l nước, vặn nhỏ lửa đun cho đến khi thu được 1l nước thuốc.
- Lần 2: Nấu tiếp phần bã thuốc ở lần đầu cùng 1l nước, đun đến khi thu lại được 0.5l nước thuốc.
8. Đối tượng sử dụng nấm lim xanh là những ai?
- Người đang điều trị ung thư
- Người thường xuyên sử dụng rượu bia cần thanh lọc gan.
- Người mắc bệnh tiểu đường
- Người bệnh về tim mạch, tiền sử huyết áp cao.
- Người có bệnh về xương khớp.
- Người muốn cải thiện cân nặng, nâng cao chất lượng giấc ngủ và tăng khẩu vị.
- Người cần bồi bổ cơ thể, tăng chức năng sinh lý, gia tăng tuổi thọ, phòng ngừa lão hóa da,…
9. Tác dụng phụ thường gặp ở nấm lim xanh
Về bản chất, thảo dược này là vị thuốc rất “hiền”, nếu như sơ chế đúng, phần độc tố ở gốc nấm được loại bỏ thì rất ít gây ảnh hưởng cho người sử dụng. Nhưng nếu cơ địa quá nhạy cảm hoặc lần đầu dùng chưa quen dược tính có thể sẽ gặp vài tác dụng phụ của nấm lim xanh như:
- Bụng đau, khó chịu, ra máu khi đi đại tiện
- Cơ thể phát ban, nổi mẩn li ti
- Họng khô, ngứa, chảy máu mũi
- Choáng váng, muốn nôn, tiểu nhiều.
Nếu không may gặp các triệu chứng trên, hãy giảm liều lượng dược liệu xuống hoặc ngưng thuốc khi tình trạng kéo dài không cải thiện.
10. Khi uống nấm lim xanh kiêng gì mới tốt?
- Kiêng thức uống có cồn cũng như các chất kích thích nếu dùng nấm để điều trị bệnh.
- Kiêng thực phẩm quá nhiều dầu mỡ, cay, nóng.
- Kiêng dùng đồ ngọt cùng lúc với thuốc.
11. Sử dụng nấm lim xanh, cần nhớ:
- Mua nấm đã sơ chế thì không cần rửa lại.
- Dùng muỗng khô, sạch để lấy nấm, không dùng tay.
- Nên dùng nồi đất nấu thuốc
- Dùng khi còn ấm và không để thuốc qua đêm.
- Không pha nước thuốc cùng đường hay nhãn nhục.
12. Giải đáp thắc mắc về nấm lim xanh
12.1. Liệu uống nấm lim xanh nhiều có tốt không và liều lượng cần dùng
Ở người khỏe mạnh cần dùng nấm để tăng cường sức khỏe thì lượng dùng không nên quá 50g/ngày.
Còn đối với người cần uống thảo dược này trị bệnh, liều lượng sẽ có sự tăng giảm phù hợp với tình trạng bệnh theo hướng dẫn của thầy thuốc chẩn trị. Tuyệt đối không nên lạm dụng thuốc và tự ý tăng liều dùng khi chưa hỏi ý kiến của người có chuyên môn.
12.2. Ai là những người không nên uống nấm lim xanh?
- Phụ nữ đang mang thai, cho con bú, trẻ chưa được 2 tuổi.
- Người huyết áp thấp, mắc bệnh về thận hoặc đang uống thuốc chống đông máu Tây y.
- Cơ thể mẫn cảm và dị ứng với thành phần có trong nấm
12.3. Cần làm gì nếu nấm lim xanh bị mốc?
Hãy bỏ hết nấm khi bị mốc, mọt vì lúc này trong nấm tiết ra rất nhiều chất độc.
12.4. Nấm lim xanh có vị gì đặc biệt?
Thảo dược có vị đắng rất đặc trưng, nếu sợ đắng, hãy cho vài lát cam thảo uống cùng.
12.5. Liệu nấm lim xanh có ăn được không?
Loại nấm này thường được nấu lấy nước thuốc và bỏ bã nấm. Tuy nhiên, nếu nấm lim xanh ngâm mật ong hay chế biến thành món ăn cùng với các loại nguyên liệu bổ dưỡng thì vẫn có thể ăn được bình thường.
12.6. Sự thật nấm lim xanh và nấm linh chi khác nhau như thế nào?
Về hình dáng: Nấm linh chi phát triển đồng đều và có kích thước lớn, chân nấm cao và vẻ ngoài bắt mắt hơn so với nấm lim xanh rừng.
Về nguồn gốc: Nấm linh chi có thể sinh trưởng ở nhiều loại cây gỗ khác nhau, cũng dễ nuôi cấy nhân tạo trong khi nấm lim chuẩn chỉ sống được trên cây gỗ lim đã chết và khó nuôi trồng.
Về mùi vị: Nấm linh chi khi nấu có mùi thơm đặc trưng, độ đắng nhẹ hơn nấm lim xanh.
Về giá trị dinh dưỡng: Cả hai loại nấm đều có chung thành phần nhưng dược chất và khả năng chữa bệnh ở nấm linh chi rất thấp. Chủ yếu nấm linh chi được dùng để bồi bổ cơ thể.
Về giá cả: Nấm lim xanh có giá bán cao hơn rất nhiều lần so với nấm linh chi.
12.7. Có nên chỉ ưu tiên dùng mỗi thuốc nam nấm lim xanh trong quá trình điều trị bệnh?
Nấm lim xanh không thể thay thế hoàn toàn các loại thuốc đặc trị từ Tây y trong quá trình điều trị bệnh. Vì vậy bạn đừng chỉ tập trung sử dụng mỗi vị thuốc nấm linh xanh mà bỏ qua phác đồ điều trị của bác sĩ.
Không có nghiên cứu nào ghi nhận về phản ứng giữa thuốc Tây với nấm lim xanh nên bạn có thể phối hợp chữa bệnh bằng cả hai phương pháp. Sự có mặt của nấm lim xanh sẽ như một liệu pháp hỗ trợ nhằm tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế những tác dụng phụ từ thuốc Tây.
Tuy nhiên, trước khi thêm bất kỳ phương thuốc nào vào quá trình điều trị, bạn cũng cần hỏi ý kiến của bác sĩ chủ trì. Thời gian dùng thuốc giữa hai loại nên cách nhau ít nhất nửa giờ để cơ thể hấp thu dược chất tốt nhất và tránh tình trạng tương tác thuốc.
12.8.Giải đáp thắc mắc liệu uống nấm lim xanh có nóng không
Trong Đông y, nấm lim xanh là vị thuốc thuộc tính hàn với vị đắng vô cùng đặc trưng. Vậy nên hoàn toàn không gây nóng cho cơ thể. Ngược lại, bạn kiên trì dùng nấm lim xanh sau vài tháng còn giúp làm mát gan, gan được hỗ trợ giải độc, cơ thể được thanh lọc giải thiệt và có hiệu quả điều trị mụn rất tích cực. Nếu bạn có điều kiện tài chính, sử dụng nấm lim xanh thường xuyên sẽ vô cùng tốt để nâng cao sức khỏe và cải thiện các tình trạng bệnh.
13. Thực tế về thị trường nấm lim xanh
Thị trường buôn bán nấm lim xanh rất hỗn loạn. Một số cửa hàng viện lý do nấm lim xanh rừng chuẩn hàng thượng hạng, nấm đang khan hiếm nên hét giá lên cao ngất ngưỡng nhưng khi so sánh chất lượng nấm thì lại không có gì nổi trội và thật sự giá trị. Giá nấm cao chẳng qua là do cửa hàng nhập nấm qua trung gian, tốn nhiều chi phí hoạt động cửa hàng nên đẩy giá.
Dù dược chất từ nấm lim xanh rất tuyệt hảo, hàng đôi khi cũng khan hiếm nhưng không vì vậy mà giá bị đội lên quá mức. Thông thường, giá thành của vị thuốc này sẽ không vượt quá 5 triệu đồng/kg.
Mặc khác, vì sự trà trộn của nấm giả mà giá nấm lim xanh ở nhiều nơi thấp đến ngỡ ngàng. Cơ sở hô hào nấm lim xanh rừng chất lượng mà giá lại rẻ 1/2, 1/3 so với thị trường. Điều này làm người mua hoang mang, mất niềm tin, người bán nấm uy tín cũng chịu ảnh hưởng xấu về việc kinh doanh và danh dự.
14. Nấm lim xanh nên dùng loại có nguồn gốc ở đâu tốt nhất?
Nấm lim xanh Tiên Phước thuộc tỉnh Quảng Nam được đánh giá là loại nấm chất lượng hàng đầu trong cả nước. Nấm ở đây được nghiên cứu có dược chất cao hơn rất nhiều so với các khu vực khác. Nên dù giá nấm có cao hơn rất nhiều thì khách hàng vẫn luôn ưu tiên chọn loại nấm lim xanh của vùng đất này.
15. Giá của nấm lim xanh rừng là bao nhiêu và địa chỉ uy tín mua nấm lim xanh ở đâu?
Nhắc đến nấm lim xanh rừng tự nhiên, người ta thường nhớ ngay đến nấm lim xanh Tiên Phước Quảng Nam. Sự khan hiếm khiến giá nấm lim xanh thường ở mức cao. Tại Dược liệu Phương Thảo, giá bán nấm lim xanh Tiên Phước chia làm 2 loại:
- Nấm lim xanh rừng (nguyên tai): 2.400.000/1kg
- Nấm lim xanh đã thái lát: 2.700.000/1kg
Dược liệu Phương Thảo cam kết cung cấp nấm lim xanh Quảng Nam chất lượng loại I, thu hái tự nhiên từ vùng rừng Tiên Phước uy tín.
Liên hệ nhanh với chúng tôi để nhận tư vấn miễn phí và những chương trình ưu đãi tốt nhất:
Dược liệu Phương Thảo thuộc công ty TNHH DƯỢC LIỆU PHƯƠNG THẢO
- Địa chỉ: Số 354/89 đường Phan Văn Trị, Phường 11, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Hotline: 0908 977 961 (Ms. Phương Thảo)
- Website: duoclieuphuongthao.com
- Email: lienhe.duoclieuphuongthao@gmail.com
Nấm lim xanh là món quà thiên nhiên quý báu nhưng hay bị làm giả. Hãy hiểu rõ về loại thuốc này, tham khảo nhiều nơi để tránh mua nhầm hàng kém chất lượng nhé.
Dược liệu Phương Thảo chúc bạn luôn vui khỏe và bình an!
