Cây thuốc nam trị men gan cao được cả Đông và Tây y đánh giá tích cực nên ngày càng có nhiều người quan tâm sử dụng. Nếu bạn đang lo lắng những tác dụng phụ thuốc Tây y gây ra thì thuốc nam chính là giải pháp hiệu quả cho bạn, vì đều là những cây thảo dược trong thiên nhiên.
Dược liệu Phương Thảo đã chọn lọc kỹ lưỡng top 10 cây thuốc nam chữa men gan cao hiệu quả hiện nay để giới thiệu đến các bạn. Hãy cùng theo dõi để quá trình điều trị căn bệnh âm thầm mà nhiều nguy cơ này dễ dàng, tối ưu hơn nhé.
Men gan cao là gì? Có nên dùng thuốc nam trị men gan cao?
Men gan cao là tình trạng các tế bào gan có thể bị nhiễm hoặc tổn thương do 2 loại men ALT, AST rò rỉ vào máu và tăng cao hơn bình thường. Men gan cao xuất hiện do một số nguyên nhân như: uống rượu bia thường xuyên, nhiễm virus viêm gan, sử dụng thuốc lá hoặc chết độ ăn không hợp lí.
Nhiễm men gan cao là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh nặng hơn như xơ gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan, tắc mật…
Dùng thuốc Nam trị men gan cao được đánh giá là một phương thuốc hiệu quả và hiếm có tác dụng phụ nào, tác dụng sẽ lâu hơn Tây y, nhưng an toàn. Giúp hạ men gan, nâng đỡ chức năng gan hiệu quả.
1. Cây an xoa xứng danh cây thuốc nam trị men gan cao hàng đầu
Cây an xoa còn được gọi với tên cây dó lông, tổ kén cái,… và biết đến là loài cây xuất hiện nhiều ở các vùng miền núi giáp ranh Campuchia, nổi bật nhất là tỉnh Bình Phước. Dù thảo dược chỉ mới được sử dụng như một vị thuốc những năm gần đây nhưng nhiều công trình nghiên cứu đều cho thấy khả năng điều trị bệnh của thảo dược này. Cây thuốc an xoa có hương vị gần giống trà, không đắng quá lại thơm nhẹ dịu nhẹ. Sách Từ điển cây thuốc Việt Nam (Võ Văn Chi, 2012) cho hay vị thuốc được người dân dùng chữa cảm, ung nhọt, đậu sởi,…
Với vai trò là cây thuốc nam chữa men gan cao, trong Nhịp cầu y tế, TS. BS Nguyễn Hoàng (Nguyên GV trường Đại học Y Hà Nội) từng giải thích, trong thành phần của cây thuốc có Alkaloid, rồi thêm Flavonoid, tức là những hợp chất giúp chống viêm, hạn chế quá trình oxy hóa. Nhờ tác dụng hữu ích từ các hợp chất trên mà cây an xoa được dân gian ứng dụng để chữa men gan cao, nói rộng hơn, là cây an xoa chữa các bệnh chủ yếu về gan.
Bác sĩ cũng chia sẻ thêm, khi sử dụng cây an xoa chữa men gan cao, một số bệnh nhân có thể sẽ thấy cồn cào ruột nên tránh uống thuốc khi đói, hoặc hạ bớt liều lượng thuốc cần dùng, hoặc thêm cam thảo vào thuốc khi uống để làm dịu kích ứng từ thảo dược.
2. Xáo tam phân vì đâu được xem là cây thuốc nam trị men gan cao hiệu quả
Xáo tam phân được tìm thấy chủ yếu ở Khánh Hòa và các vùng tiếp giáp với tỉnh này. Rễ cây được tập trung thu hái nhiều vì đây là bộ phận chứa nhiều dưỡng chất nhất. Trong đông y, tính vị của thảo dược được đánh giá là đắng nhẹ kèm hậu ngọt, tính bình thiên mát, nước thuốc thảo dược thơm dịu rất dễ chịu, đi đến các kinh Tỳ, Can, Phế, Tâm Bào, Tâm và Thận trong cơ thể.
Viện Dược liệu Việt Nam công bố kết quả nghiên cứu xáo tam phân Khánh Hòa năm 2012 cho kết luận vị thuốc độc tính thấp, chứa nhiều thành phần hữu ích để chống viêm gan cấp ở chuột và nổi bật với tác dụng độc đối với 5 dòng ung thư: Gan, Vú, Cổ tử cung, Buồng trứng và Đại tràng.
Nói về cây thuốc nam chữa men gan cao thì cũng có thể xếp xáo tam phân vào vị trí top 2 ngoài những hiệu quả chữa trị xơ gan, ung thư gan…
Xáo tam phân còn được nghiên cứu là cây thuốc nam chữa bệnh gan, với tác dụng bảo vệ gan, công trình của tác giả Đỗ Thu Thảo cùng cộng sự năm 2015 (Đỗ Thị Thảo, Nguyễn Thị Cúc, Trần Thu Hường, Phạm Ngọc Khanh, Ninh Thế Sơn, Nguyễn Mạnh Cường 2015), Tác dụng bảo vệ gan của cao rễ cây Xáo tam phân (Paramignya Trimera) trên mô hình chuột bị gây tổn thương gan bằng paracetamol, Bản B của Tạp Chí Khoa học Và Công nghệ Việt Nam) đã khẳng định cao chiết từ xáo tam phân có tác dụng bảo vệ gan hơn gấp 5 lần so với Sylimarin. Từ cơ sở khoa học trên, có thể sử dụng vị thuốc này trong điều trị một số bệnh về gan.
3. Cây cà gai leo – Cây thuốc nam chữa men gan cao được ưa chuộng
Cây Cà gai leo được ghi nhận trong y học cổ truyền là vị thuốc nam quý. Đông y nhận định cà gai leo có tính ấm, vị hơi ngăm đắng nên được sử dụng để giảm đau, tiêu độc, tán thấp, trừ ho và cầm máu.
PGS. TS Nguyễn Thượng Dong – Nguyên Viện trưởng Viện dược liệu Trung Ương từng chia sẻ trong Chương trình Thuốc nam cho người Việt, cà gai leo chỉ đứng độc vị đã là một vị thuốc vô cùng tốt. Cây thuốc chữa từ các bệnh về xương khớp, cho tới kháng khuẩn, sau lại có thêm tác dụng lợi mật, bảo vệ gan, chữa viêm gan, xơ gan. Như thế có thể thấy công dụng của cà gai leo rất rộng.
Dùng cà gai leo như cây thuốc nam trị men gan cao sẽ rất dễ uống vì hương vị của cà gai leo được PGS.TS Nguyễn Thượng Dong chia sẻ rất giống thuốc bắc, hấp dẫn người dùng và được ưa chuộng sử dụng.
Thực tế, trong cà gai leo có rất nhiều hoạt chất quan trọng như Ancoloit, Saponozit, Flavonoit, Solasodin, Glycoalcaloid,… cực kỳ hữu ích cho điều trị bệnh. Ngoài tác dụng hỗ trợ giảm nồng độ virus gây viêm gan, Chương trình Thuốc nam cho người Việt cũng đề cập đến tác dụng hạ men gan hiệu quả từ cà gai leo chỉ sau 2 tháng sử dụng được các công trình nghiên cứu chứng minh.
4. Rau đắng – Vị thuốc nam trị men gan cao lành tính
Rau đắng (có pháp danh Polygonum avicularae L.) hay còn có tên biển súc, cây càng tôm, được ghi trong sách của Đỗ Tất Lợi năm 2006 là cây cỏ nhỏ, mọc bò, thuộc họ rau răm (Polygonaceae). Rau không chứa độc tố, có vị đắng, tính bình, vào cơ thể đi đến hai kinh bàng quang và vị. Cây rau được Đông y dùng làm thuốc lợi tiểu, sát trùng, thông lâm,…
Tính đắng của thảo dược đến từ hoạt chất alcaloid, ngoài ra còn có nhiều dưỡng chất hữu ích khác như saponin, carotin, Flavonozit avicularin,… rất tốt cho lá gan. Cũng vì thế mà nhân gian còn ứng dụng dùng rau đắng để tiêu độc, trị mụn nhọt, vàng da.
Khi dùng rau đắng như vị thuốc nam trị men gan cao, thảo dược sẽ giúp gan thanh lọc tốt độc tố, tăng cường các chức năng, bảo vệ tế bào gan khỏe mạnh hơn. Đặc biệt, đối với người hay dùng bia rượu có lá gan chịu nhiều thương tổn, tế bào gan bị hủy hoại quá nhiều – nguyên nhân dẫn đến men gan cao. Có sự hỗ trợ từ các dược chất trong rau đắng sẽ hạn chế được trình trạng tế bào gan chết đi ồ ạt, từ đó giảm tăng sinh men trong máu.
Sử dụng rau đắng đất hiệu quả nhất được lương y Hoàng Duy Tân – người có kinh nghiệm hơn 40 năm trong nghề chia sẻ trên Chương trình Dân nam dùng thuốc nam (3) là sấy uống trực tiếp hoặc nấu nước dùng riêng đúng liều lượng như một vị thuốc. Còn việc điều trị theo cách xem rau đắng như thực phẩm ăn kèm trong bữa cơm, nhúng cùng lẩu,… khó đảm bảo đáp ứng đủ lượng thuốc cần thiết để chữa bệnh.
5. Rau mã đề mọc hoang lại là cây thuốc nam trị men gan cao hữu hiệu
Rau mã đề mọc hoang ở khắp nơi, dễ tìm và ít tốn chi phí khi sử dụng. Lá và hạt rau mã đề được ghi chép lại trong sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 2 (Đỗ Huy Bích, 2006) thường được thu hái, phơi hoặc sấy khô để làm thuốc.
Sách cũng nói thêm, lá thảo dược có vị hơi nhạt còn hạt lại có chút ngọt kèm theo độ nhớt. Rau mã đề thuộc tính mát, thông đến 4 kinh là Tiểu tràng, Thận, Phế và Can có tác dụng thông tiểu, lợi phế, thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng.
Các tác dụng này có thể đến từ các hoạt chất hữu ích từ thảo dược, trong lá mã đề có nhiều hợp chất của Flavonoid như Baicalin, Apigenin,… hay các Iridoid (gồm Aucubosid, Catalpola), thêm Axit phenolic, chất nhầy,… Hạt của rau lại dồi dào dầu béo, chất đường, chất nhầy rất tốt cho sức khỏe.
Mã đề cũng xuất hiện trong nhiều bài thuốc chữa gan, như GS. TS Phạm Xuân Sinh là Chủ nhiệm Bộ môn Dược học cổ truyền – ĐH Dược Hà Nội có giới thiệu bài thuốc chữa viêm gan cấp tính và mãn tính từ loại cây này (Bài viết Các tác dụng chữa bệnh của cây mã đề (xa tiền thảo)). Đối với vai trò là cây thuốc nam chữa bệnh men gan cao, mã đề cũng đem đến hiệu quả điều trị rất tích cực. Nhờ việc giảm các tình trạng viêm, xơ ở gan, nên tế bào gan được bảo vệ tốt hơn, tránh tình trạng chết hàng loạt giải phóng men vào máu.
6. Cây diệp hạ châu – Vị thuốc nam trị men gan cao hàng đầu
Diệp hạ châu quen thuộc với người dân hơn với cái tên dân dã cây chó đẻ răng cưa. Loài cây này sinh trưởng tốt ở vùng nhiệt đới và mọc hoang nhiều nơi trên đất Việt nên rất dễ tìm và sử dụng thảo dược để làm thuốc.
Cùng với nhiều loài thảo dược khác, diệp hạ châu cũng được đánh giá là vị thuốc tốt giúp bảo vệ gan hàng đầu, thanh lọc gan nhiều độc tố, làm mát và hạ men gan. Trong chương trình Tư vấn sức khỏe mỗi ngày (5), diệp hạ châu được nhấn mạnh giúp làm tăng sản sinh lượng Glutathione tự nhiên trong gan – một chất chống oxy hóa cực mạnh, tham gia vào rất nhiều quá trình quan trọng của cơ thể nhưng lại bị thiếu hụt trầm trọng ở người hay uống bia rượu khiến hệ miễn dịch cơ thể suy giảm, chức năng gan yếu dần rồi bị viêm, xơ và xuất hiện tình trạng men gan tăng cao.
Như vậy, cây diệp hạ châu cũng là một vị thuốc nam trị men gan cao rất đáng được cân nhắc khi có nhu cầu sử dụng. Bạn có thể thu hái lá, hoa, quả và cành nhỏ của dược liệu phơi khô, bỏ vào túi kín để uống dần. Diệp hạ châu đem pha trà hoặc nấu nước thuốc theo liều lượng được thầy thuốc hướng dẫn sẽ đem lại hiệu quả rất tốt.
7. Cây atiso có gì đặc biệt để hạ men gan?
Cây atiso thuộc họ cúc Asteraceae được xác định là thảo dược không độc, được du nhập vào Việt Nam vào thời Pháp và sau đó nhanh chóng trở thành vị thuốc quý, có ý nghĩa đối với sức khỏe con người.
Tác giả Đỗ Tất Lợi (2006) nói về giá trị của thảo dược có chia sẻ, atiso thường được dùng để thông tiểu, thông mật, chữa kinh niên, sưng xương khớp và các bệnh yếu gan, thận cũng như viêm thận cấp tính.
Cụ thể hơn về tác dụng cây atiso là cây thuốc nam trị men gan cao, TS. DS Trần Phi Hùng (Trưởng khoa dược, Bệnh viện YHCT Trung ương) nhấn mạnh, atiso đặc trưng điều trị về gan. Hoạt chất Cynarine được tìm thấy trong atiso vô cùng có lợi cho gan, giúp hỗ trợ điều trị thải độc gan và giảm viêm gan. Thêm các thành phần hữu ích khác giúp tế bào gan được phục hồi, chức năng gan tăng cường, hạ cholesterol và cũng hiệu quả trong điều trị men gan cao.
Vị atiso hơi đắng và tính mát, người ta thường dùng thân, lá và hoa nhưng theo chuyên gia đánh giá thì hàm lượng dưỡng chất trong hoa sẽ cao hơn. Khi dùng nên rửa sạch nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn cũng như tàn dư các chất gây nguy hại, đối với người đang bị tiêu chảy hoặc tỳ vị hư hàn, không nên dùng atiso quá nhiều (Lương y Phạm Thị Thạnh) (Bài viết Artiso tốt như thế nào với gan, mật, thận?)
8. Cây mật nhân trị “bách bệnh” có thật là cây thuốc nam chữa men gan cao?
Mật nhân (Eurycoma longifolia) được xếp vào họ Thanh thất là loại thảo dược thân gỗ nhỏ, xuất hiện rải rác ở các vùng trung du và đồi núi thấp dưới 1000m trên đất nước ta. Vỏ thân, lá và rễ mật nhân được dùng làm thuốc (Đỗ Huy Bích, 2006).
Y học cổ truyền ghi nhận mật nhân có vị đắng, không độc và thuộc tính hàn, quy đến kinh Can và Thận. Trong “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 1” cho thấy thành phần hóa học của vị thuốc này có chứa Alkaloid, Titerpen, Quassinoid, Campestrol, β – sitosterol,…
Tác giả cũng chia sẻ thêm, các hoạt chất này khi kết hợp cùng vài dược liệu khác đã tạo nên chế phẩm có tác dụng lợi mật rất rõ, giúp làm chậm quá trình hư biến của gan ở chuột khi làm thí nghiệm, không những thế còn thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào ở gan.
Nghiên cứu này đã cho thấy, cây mật nhân có tác dụng đối với gan, có thể cải thiện tình trạng sức khỏe gan mật. Nên việc ứng dụng mật nhân làm cây thuốc nam trị men gan cao nói riêng và các bệnh về gan nói chung sẽ đem lại kết quả đáng mong đợi.
9. Cây nhân trần giúp hạ men gan cao hiệu quả
Nhân trần thường thấy mọc hoang ở các đồi, ruộng, vùng trung du miền Bắc. Từ rất lâu, con người đã biết dùng thảo được này để làm thuốc. Nhân trần có vị đắng kèm cay, dùng ở liều cao gấp 20 lần vẫn an toàn. Thảo dược có tính bình, đi đến 4 kinh là đởm, can, vị và tỳ (Đỗ Huy Bích, 2006).
Bàn sâu về tác dụng của cây nhân trần có được coi là cây thuốc nam trị men gan cao, Lương y Ngô Viết Tài – Giám đốc HTX thuốc dân tộc Chùa Bộc (HN) cho hay “Trong nhân gian, rất lâu trước đây, người ta đã nấu nhân trần làm nước uống, rất tốt và bổ gan. Sau khi hình thành y học dân tộc và y học cổ truyền thì bắt đầu nhân trần được sử dụng để chữa gan”. Tác dụng của nhân trần sẽ giúp mát gan, thanh nhiệt, nhuận tràng, lợi tiểu, cải thiện tình trạng tiểu vàng,…
Thực tế, trong thí nghiệm trên chuột lang, nhân trần đã cho thấy khả năng thúc đẩy tăng tiết mật, các nhà nghiên cứu đo được lượng mật gan tiết ra sau khi dùng mật nhân tăng lên 24,4%. Một thí nghiệm khác về tác dụng thúc đẩy đào thải độc tố ở gan cũng đem lại kết quả khả quan khi nhân trần giúp tăng chức năng thải độc của gan lên 187,5% so với đối chứng. Ngoài ra, nhân trần còn được chứng minh khả năng chống viêm trên thí nghiệm ở chuột cống trắng (Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập 2).
Từ những kết quả trên, có thể thấy, nhân trần hoàn toàn là vị thuốc hay dành cho lá gan, sẽ giúp giải độc, tăng tiết mật, tăng cường chức năng gan,… Thảo dược không độc, lại dễ tìm, dễ uống.
10. Cây kế sữa được xếp vào các cây thuốc nam trị men gan cao chất lượng
Cây kế sữa hay cúc gai, kế mẫu,… đã nổi danh hơn 2000 năm trước ở các quốc gia phương Tây cổ đại với vai trò đặc biệt là vị thuốc bảo vệ gan. Cho đến hiện tại, giá trị của thảo dược được nghiên cứu sâu hơn và càng chứng tỏ được khả năng “thần kỳ” của vị thuốc đối với lá gan.
PGS.TS Nguyễn Thượng Dong – Nguyên Viện trưởng Viện Dược liệu TW giải thích tác dụng bảo vệ gan tuyệt vời của kế sữa là đến từ thành phần dược chất chính Silymarin. Hợp chất Silymarin bảo vệ gan theo 2 cơ chế. Cơ chế đầu là kích thích tạo ra enzyme làm tăng quá trình đào thải các chất độc ra khỏi gan. Cơ chế thứ hai nằm ở việc Silymarin có thể kích thích gan sản sinh ra một chất gọi là Glutathione – vừa chống oxy hóa mạnh lại vô hiệu hóa được các gốc tự do sinh ra ở gan trong quá trình đào thải độc tố.
Vậy nên đối với các bệnh lý về gan, cây kế sữa là một “chiến thần” mạnh mẽ, giải quyết được tình trạng xơ gan, viêm gan,… và cả vấn đề bạn đang quan tâm là hạ men gan.
10 vị thuốc trên đều được chúng tôi cân nhắc kỹ lưỡng giới thiệu đến bạn, hi vọng thông tin trên sẽ giúp bạn tìm được thảo dược chữa men gan cao thích hợp.
Xem thêm: Top cây thuốc nam chữa bệnh xơ gan
Trao đổi với chúng tôi ngay khi cần để được hướng dẫn dùng thuốc đúng nhất: Dược liệu Phương Thảo thuộc công ty TNHH DƯỢC LIỆU PHƯƠNG THẢO
Lưu ý, tình trạng bệnh của mỗi người là khác nhau, bạn nên nhận được tư vấn từ thầy thuốc, dược sĩ có chuyên môn trước khi bắt đầu dùng thuốc nam trị men gan cao.
