Nhắc đến vị thuốc nam hữu hiệu trong việc chữa trị căn bệnh ung thư, các danh y luôn gợi ý cái tên xáo tam phân. Vậy xáo tam phân thực chất là cây gì, có nguồn gốc từ đâu? Dược tính nào có trong cây khiến xáo tam phân trở nên nổi tiếng đến thế? Hãy cùng Dược liệu Phương Thảo giải đáp những câu hỏi này nhé!
1. Xáo tam phân (xáo tam thân) có điểm gì đặc biệt?
1.1. Tên được dùng cho “cây thần dược” xáo tam phân là gì?
Đơn Diệp Đằng Thích, cây thần xạ hay cây thuốc mọi đều là những cái tên khác của xáo tam phân trong dân gian. Còn Paramignya trimera mới là tên pháp danh khoa học chính xác của loại cây này.
1.2. Cách nhận biết cây xáo tam phân dễ dàng
- Xáo tam phân thuộc loài cây bụi, thân gỗ, sinh trưởng trong hình dáng cây leo.
- Cây có phần thân tương đối cứng, gai mọc xung quanh, kích cỡ nhỏ với bán kính chỉ tầm 4 – 6cm nhưng lại có chiều dài vượt trội hơn 5m. Lớp vỏ cây phủ màu nâu hơi vàng. Phần rễ được bọc bởi một lớp nhung thì màu sắc này càng đậm hơn.
- Lá cây tương đối dày, mặt lá trước xanh đậm và nhạt hơn mặt sau. Thường thì các phiến lá sẽ mọc đơn, có dáng hẹp, thuôn dài, phần mép lá cong nhẹ xuống dưới. Rất ít khi thấy cây xáo tam phân ra hoa.
- Vì đây là loại cây nằm trong họ Cam (Rutaceae) nên khắp bộ phận đều có tinh dầu, hương thơm dễ chịu.
1.3. Cây xáo tam phân mọc ở đâu?
Ở những nước có khí hậu nhiệt đới như Lào, Malaysia,… thường xuất hiện loại cây này. Chúng hay mọc dại thành bụi quanh núi đồi. Tại Việt Nam, cây thuốc này có mặt ở các tỉnh phía Nam và được tìm thấy số lượng lớn ở tỉnh Khánh Hòa. Đồng thời, chất lượng cây xáo tam phân Khánh Hòa cũng nổi bật hơn so với những nơi khác.
1.4. Hình ảnh miêu tả cây thần dược xáo tam phân
1.5. Dược tính cây xáo tam thân nằm ở đâu?
Mặc dù hầu như các bộ phận của cây xáo tam thân đều có tinh dầu thơm dịu, nhưng chỉ có phần rễ cây xáo tam thân là nơi tập trung lượng tinh dầu dồi dào. Dược tính trong rễ cũng được đánh giá là có giá trị nhất trong tất cả bộ phận của cây.
1.6. Cách thu hoạch và sơ chế cây xáo tam thân
Thời điểm nào trong năm cũng có thể thu hoạch xáo tam thân khi thảo dược đã đủ tuổi. Tuy nhiên, để thu được xáo tam thân chất lượng nhất thì nên lựa chọn thời điểm vàng vào mùa khô từ tháng 1 – 6.
Sơ chế xáo tam thân: Cần đào cẩn thận để giữ được toàn bộ gốc rễ cây xáo tam thân. Bỏ hết cành, lá chỉ giữ lại rễ cây. Rửa sạch rễ rồi thái lát mỏng, phơi nắng thật khô. Để đảm bảo loại bỏ hết độc tố có thể dư lại trong thảo dược và cân bằng tính âm dương trong vị thuốc, người ta còn sao vàng hạ thổ dược liệu trước khi bảo quản. Cách này còn góp phần cô đọng lại dưỡng chất có trong thuốc.
Dược liệu sau khi nguội hoàn toàn sẽ được cho vào túi kín, cất nơi khô thoáng, sạch sẽ để dùng dần.
2. Từ góc độ y học, xáo tam phân có tác dụng gì?
2.1. Cây xáo tam phân trị bệnh gì trong y học phương Tây?
2.1.1. Thành phần có trong cây thuốc xáo tam phân
Trong quá trình phân tích thành phần của mẫu xáo tam phân Khánh Hòa, Viện Dược liệu Việt Nam trực thuộc Bộ Y tế đã xác minh trong thảo dược này có các chất Saponin, Alcaloid và Flavonoid và đặc biệt chứa nhiều Triterpenoid cùng Coumarin. Vậy những hoạt chất tuyệt vời trên sẽ khiến xáo tam phân – cây thần dược trị bệnh gì?
2.1.2. Các hoạt chất góp phần làm nên công dụng xáo tam phân trong điều trị bệnh

- Cây thuốc chữa ung thư: Các gốc tự do là nguyên nhân hàng đầu khiến các tế bào xuất hiện đột biến, làm cấu trúc và chức năng tế bào bị thay đổi, tạo cơ sở hình thành các tế bào ung thư. Sự có mặt của các hoạt chất trong cây thuốc nam này có đóng góp không nhỏ vào quá trình chống oxy ở tế bào. Từ đó ức chế các gốc tự do phát triển. Vậy nên, có thể nói đây đúng là vị thuốc quý giá trong điều trị ung thư. Viện Dược liệu đã công bố tác dụng của cây thần dược xáo tam phân trong việc ức chế 5 loại tế bào ung thư quái ác gồm: Ung thư đại tràng, ung thư buồng trứng, ung thư gan, ung thư vú và ung thư cổ tử cung. Và dược liệu này cũng có ý nghĩa tích cực trong điều trị khối u ở tuyến tụy.
- Bệnh lý về gan: Flavonoid có chứa trong vị thuốc giúp bảo vệ các tế bào gan rất tốt cùng tác dụng kháng viêm từ Coumarin sẽ hỗ trợ hiệu quả trong các vấn đề về gan như viêm gan cấp do virus và không do virus, men gan cao, xơ gan,… cũng như ngăn chặn các biến chứng từ gan có thể xảy ra.
- Bệnh viêm thần kinh: Thảo dược cung cấp Coumarin – một chất kháng viêm được cho là có lợi trong việc ngăn ngừa cũng như điều trị một vài bệnh viêm ở thần kinh.
- Ức chế nấm Candida, tụ cầu vàng: Nhờ vào khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, chống vi rút và hiện tượng co thắt từ tinh dầu của lá xáo tam phân.
2.2. Y học phương Đông dùng cây xáo tam phân chữa được bệnh gì?
Nhận định về cái tên “thần dược” của vị thuốc này, một vị lương y nổi tiếng tại Khánh Hòa cũng bày tỏ thảo dược này đúng thật là vị thuốc quý trong Đông y. Nhiều trường hợp có sự tham gia của thảo dược trong quá trình điều trị bệnh cùng các phương pháp khác đã giúp bệnh tình thuyên giảm hơn, sức khỏe tốt.
Khi nói về dược tính của thảo dược, y học cổ truyền cho rằng đây là loại cây có tính bình, thiên về hơi mát, vị thuốc hơi đắng nhưng lại có hậu ngọt. Cây họ nhà Cam nên mùi rất nhẹ nhàng, thơm dịu.
Loại thuốc này không có độc tố, được quy vào Tâm Bào, Thận, Tỳ, Can, Phế, Tâm. Công dụng cây xáo tam thân ngoài hỗ trợ điều trị ung thư cũng như các bệnh về gan như Tây y đã nói, trong Đông y còn dùng dược liệu này cho các vấn đề:
- Lưu thông khí huyết, giúp tan đờm.
- Thanh nhiệt cơ thể, loại trừ độc tố tích tụ ra ngoài.
- Tăng hiệu quả điều trị các bệnh về xương khớp
- Gia cố “tường thành” của hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng chống bệnh tật.
- Hỗ trợ giấc ngủ, an thần.
3. Cách dùng giúp công dụng của cây xáo tam phân phát huy tối đa
Bạn lưu ý dù dùng theo cách nào thì liều lượng thuốc cho người bình thường mỗi ngày cũng chỉ trong khoảng 50g. Với người cần điều trị bệnh, vị thuốc này có thể tăng giảm liều lượng dưới sự tư vấn của người có chuyên môn.
3.1. Đem xáo tam phân ngâm rượu
Bạn chuẩn bị lọ thủy tinh có nắp, cho vào đó 1kg rễ cây xáo tam phân thái lát đã được sơ chế, sao vàng hạ thổ. Thêm 3l rượu trắng có độ cồn 40 vào cùng.
Đậy nắp thật chặt và để rượu ngâm xáo tam thân nơi khô thoáng, sau 30 ngày có thể lấy ra sử dụng. Bạn chỉ uống 20ml/lần và ngày uống 2 lần bạn nhé.
Hương vị rượu ngâm từ thảo dược sẽ có mùi thơm rất đặc trưng, nếm thấy vị đắng nhẹ nhưng không khó uống. Dùng rượu để kích thích tiêu hóa, cải thiện tình trạng mất ngủ và tăng cảm giác thèm ăn cũng như hỗ trợ trong quá trình chữa trị ung thư rất tích cực.
3.2. Bài thuốc xáo tam thân hỗ trợ trị gan
3.2.1. Xáo tam thân cách dùng hạ men gan
- Xáo tam phân phơi khô: 50g
- Cây an xoa khô: 100g
3.2.2. Bài thuốc hỗ trợ giảm gan xơ hóa
- Xáo tam phân khô: 50g
- Cây an xoa khô: 50g
- Nấm lim xanh: 50g
3.2.3. Bài thuốc hỗ trợ điều trị khối u ở gan
- Xáo tam phân khô: 50g
- Nấm lim xanh: 50g
- Cây an xoa: 50g
- Tam thất bắc: 25g
3.2.4. Cách sắc thuốc tại nhà hiệu quả
Dược tính trong thuốc sẽ được tiết ra dồi dào hơn khi bạn thực hiện sắc thuốc theo hướng dẫn sau:
- Lần 1: Cho các vị thuốc vào ấm, đổ thêm 2l nước, bật bếp nhỏ lửa và đun cho đến lúc nước chỉ còn 1l.
- Lần 2: Tận dụng bã thuốc đã sắc ở lần đầu, cho tiếp 1l nước vào, đun đến khi nước thuốc còn 0.5l.
4. Điều cần biết khi dùng cây xáo tam phân

- Thuốc sắc xong để đến khi còn ấm là có thể dùng được, tránh dùng thuốc đã nguội hoặc thêm đá lạnh.
- Thời điểm sau buổi ăn sáng sẽ giúp hiệu quả thuốc phát huy tốt khi uống.
- Khi không dùng hết trong ngày, bạn hãy đổ thuốc đi, tuyệt đối không uống thuốc để qua đêm hay được bảo quản trong tủ lạnh.
- Hãy hạn chế tối đa dầu mỡ, đồ cay nóng trong thực phẩm khi đang uống thuốc.
- Các chất kích thích hay đồ uống có gas, cồn,… có thể làm giảm tác dụng của xáo tam phân.
- Ăn uống khoa học, giữ thói quen sống lành mạnh để góp phần tăng công dụng thuốc.
- Không lạm dụng thuốc quá đà, thuốc có hiệu quả chậm hoặc nhanh theo thể trạng từng người nên cần kiên trì.
5. Đối tượng nào không được khuyến khích uống xáo tam thân?
- Tuyệt đối không dùng thảo dược này với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú bởi nhiều được chất trong thuốc có tác dụng không tốt đến bào thai cũng như sức khỏe bé.
- Trẻ dưới 10 tuổi cũng tránh sử dụng dược liệu bởi đây là độ tuổi mà hệ tiêu hóa còn non yếu, chưa ổn định, rất dễ xảy ra tác dụng không mong muốn.
- Vị thuốc cũng không được khuyến khích dùng làm phương pháp trị bệnh chính cho bệnh nhân đang ở giai đoạn cuối của bệnh ung thư. Vì xáo tam phân chỉ đóng vai trò như vị thuốc bổ trợ quá trình điều trị bệnh. Lúc này, việc bệnh nhân cần làm là tuân theo phác đồ điều trị đã được bác sĩ chỉ định, tránh bỏ dở giữa chừng mà làm mất thời điểm vàng gây nguy hại cho tính mạng. Nếu muốn dùng cây thuốc xáo tam phân bổ trợ, nên được sự đồng ý của bác sĩ chủ trị.
6. Có tác dụng phụ đến từ vị thuốc này không?
Bản chất của cây thuốc nam này là một thảo dược cực lành tính, nhưng tùy vào cơ địa mà tác dụng phụ từ vị thuốc có thể xảy ra: Nhức đầu, buồn nôn, tiêu chảy hay đau bụng, đi tiểu nhiều lần.
Nguyên do làm xuất hiện tình trạng này có thể là bởi cơ thể còn chưa kịp thích ứng với các dược chất được dung nạp từ thuốc hoặc do cơ thể bạn đang đáp ứng thuốc tốt, quá trình thải độc đang diễn ra.
Đừng lo vì đây chỉ là những triệu chứng bình thường, cơ thể sẽ dần phục hồi sau 1 tuần sử dụng.
7. Dùng xáo tam thân như thế nào với người thể chất yếu?
Trường hợp những người có thể chất yếu, muốn dùng thuốc nhưng lo ngại tác dụng phụ, bạn có thể giảm một nửa lượng thuốc trong vài lần đầu sử dụng. Điều này sẽ giúp bạn có thể kiểm soát được tốt hơn phản ứng sẽ xảy ra với cơ thể cũng đồng thời để cơ thể dần quen với sự có mặt của thuốc và dễ dung hòa hơn.
8. Sự thật về xáo tam phân trên thị trường hiện nay?
Ông Nguyễn Văn Ánh (Chủ tịch Hội Nông dân xã Ninh Vân, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) từng chia sẻ vị thuốc này được xếp vào hàng thảo dược khá quý hiếm vì chúng sinh trưởng tự nhiên nhiều nhất trên những đồi núi cao. Giá bán xáo tam phân mỗi năm mỗi khác, có xu hướng tăng cao. Dù vậy thì cũng rất khó mua được thảo dược chất lượng bởi nhu cầu sử dụng ngày càng tăng mà số lượng dược liệu lại hạn chế.
Các lương y cũng cảnh báo bệnh nhân về người bán thuốc dạo hay dược liệu vỉa hè,…. Đây là các đối tượng không hề có kiến thức chuyên môn về đặc tính, dược chất trong thuốc,… mà chỉ dựa vào kinh nghiệm dân gian nhưng vẫn bất chấp tư vấn dược liệu bán hàng. Nếu cơ thể người dùng không thích ứng với dược chất từ thảo dược rất dễ xảy ra hiện tượng “khắc thuốc” với hàng loạt tác dụng phụ nguy hại.
Quan ngại hơn, có nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng giá trị từ vị thuốc này và nhu cầu cấp thiết của người tiêu dùng để rao bán hàng giả, hàng kém chất lượng hòng trục lợi. Thuốc giả không điều trị được bệnh mà còn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng.
Chị Thư (TPHCM) cũng là trường hợp không may đặt nhầm hàng giả khi mua xáo tam phân về chữa xơ gan cho chồng. Vì thấy giá xáo tam phân tại một cửa hàng online nọ có giá quá hời nên chị “chốt” liền 5kg thảo dược. Đến khi sử dụng mới “tá hỏa” nhận ra màu sắc, hình dáng bên ngoài và vị thuốc khi nấu không giống như thuốc mà bạn bè cho xem.
Vậy nên, trước thị trường thảo dược hỗn loạn, việc phân biệt được chất lượng sản phẩm và chọn cơ sở uy tín để đặt niềm tin là hết sức quan trọng. Đừng vì giá rẻ, dễ mua mà vội vàng quyết định đặt hàng khi chưa hiểu rõ về thảo dược và nơi bán bạn nhé!
10. Làm sao phân biệt xáo tam phân Khánh Hòa thật giả?
Để phân biệt xáo tam phân thật giả, cần ghi nhớ một vài đặc trưng sau của thảo dược:
Xáo tam phân Khánh Hòa chính gốc: Lá cỡ ngón tay và thuôn dài, phần đầu lá sẽ hơi bo tròn. Rễ nâu đất, bên trong của rễ thường có màu vàng, thơm như sâm.
Cây xáo tam phân giả sẽ có vỏ rễ hơi trắng, nếu bóc đem ngâm thì vỏ sẽ chuyển xám. Bên trong rễ là màu trắng mờ hoặc trắng đục. Ngửi không thấy thơm, không có tinh dầu tiết ra khi hơ lửa mà có mùi hơi hắc.
11. Một cân cây xáo tam thân giá bao nhiêu?
Nhắc đến cây chữa bệnh ung thư ở Khánh Hòa, ai cũng hiểu đó là cây xáo tam phân. Vì vùng đất Khánh Hòa rất phù hợp cho loại cây này phát triển. Chất lượng cây thuốc xáo tam phân ở đây cũng hơn hẳn nhiều nơi. Hiện tại, giá xáo tam phân Khánh Hòa đang ở mức 800,000/1kg cho cả hai dạng:
- Xáo tam phân nguyên rễ: 800,000/ 1kg
- Rễ xáo tam phân đã được thái lát: 800,000/ 1kg
Cây thuốc tại Dược liệu Phương Thảo đều là loại đã phơi khô, sao vàng hạ thổ nên bảo quản rất dễ và thời gian dùng lâu mà không lo hư hại, mối mọt. Khách có mua số lượng lớn hay cần vận chuyển xa cũng có thể “vô tư” đặt hàng.
12. Dạng nào của xáo tam phân công dụng nổi trội hơn?
Tùy theo mục đích sử dụng dược liệu mà khách hàng có thể lựa chọn xáo tam phân loại nguyên rễ hay loại đã được xắt lát:
- Loại còn nguyên rễ sẽ thích hợp để ngâm rượu hoặc dành cho khách hàng chưa cần sử dụng ngay. Đặc biệt vì thảo dược vẫn còn giữ nguyên dạng phần rễ nên việc phân biệt thật giả sẽ dễ dàng hơn. Khách hàng có thể tự tin kiểm tra chất lượng mà không sợ mua nhầm.
- Loại đã xắt lát sẽ phù hợp cho những người cần sắc thuốc dùng ngay. Không cần tốn công tự thái dược liệu hay trả thêm phí cắt thái. Dược liệu đã được sơ chế sẵn, sao vàng hạ thổ đầy đủ để đảm bảo an toàn. Thuốc được cắt mỏng nên thời gian đun nấu nhanh mà dược chất tiết ra lại dồi dào.
Vậy mỗi loại sáu tam phân có tác dụng gì khác nhau không? Thực tế không có gì khác biệt về dược chất và công dụng của hai dạng này cả. Sở dĩ thuốc được chia thành các loại như thế là để khách hàng thuận tiện lựa chọn theo nhu cầu hơn nên bạn cứ yên tâm về chất lượng khi dùng thảo dược.
13. Tìm mua cây xáo tam phân ở đâu để được giá tốt, chất lượng cao?
Dược liệu Phương Thảo chắc chắn là nơi uy tín để bạn an tâm đặt niềm tin. Chúng tôi đảm bảo rễ cây xáo tam phân được nhập trực tiếp từ vùng Ninh Hòa Khánh Hòa. Bảo quản, đóng gói cẩn thận để mỗi cân dược liệu đến tay người tiêu dùng luôn còn vẹn nguyên giá trị.
Khi mua xáo tam phân khách hàng còn có được ưu đãi với nhiều chương trình tri ân hấp dẫn để bạn có thể dùng được thảo dược với giá tốt nhất tại Dược liệu Phương Thảo. Các đơn đặt hàng trực tiếp thảo dược này đều được chúng tôi miễn phí vận chuyển dù bất kỳ khu vực và số lượng hàng ra sao. Hãy liên hệ với chúng tôi sớm nhất để nhận được sự tư vấn hữu ích.
Thông tin về chúng tôi: Cửa hàng Dược liệu Phương Thảo thuộc công ty TNHH DƯỢC LIỆU PHƯƠNG THẢO
- Địa chỉ: Số 354/89 đường Phan Văn Trị, Phường 11, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Hotline: 0908 977 961 (Ms. Phương Thảo)
- Website: duoclieuphuongthao.com
- Email: lienhe.duoclieuphuongthao@gmail.com
Dược liệu Phương Thảo mong những chia sẻ trên sẽ hữu ích với bạn trong quá trình tìm hiểu và lựa chọn sử dụng loài cây thần dược xáo tam phân.
Dược liệu Phương Thảo chúc bạn luôn vui khỏe, bình an!